Wat is kerk op Schoot?
Sprankelende, belevingsgerichte diensten voor kinderen van 0 tot 4 jaar. Vieringen waarin baby’s, peuters én hun (groot)ouders/verzorgers een Bijbelverhaal met alle zintuigen beleven. Het verhaal wordt verteld, afgewisseld met liedjes (op bekende peutermelodieën) en belevingsgerichte activiteiten. Kinderen en ouders maken zo op een speelse manier kennis met de kerk en ontmoeten elkaar op een informele manier.
In dit document lees je waarom Kerk op Schoot ontwikkeld is, wat onze kernwaarden zijn en hoe je zelf een Kerk op Schoot kunt starten.
Doel
Het doel van Kerk op Schoot is tweeledig; ten eerste om kinderen op jonge leeftijd bekend te maken met de kerk, met andere kinderen in die kerk en op basaal niveau met Bijbelverhalen. Ten tweede om de ouders van die kinderen elkaar te laten ontmoeten. Wij willen de kinderen en de ouders laten merken dat kerk leuk is.
Doelgroep
Wij hebben bewust gekozen met de Kerk op Schoot-vieringen voor kinderen in de leeftijd 0-4. Voor hen is er tijdens de zondagmorgendienst meestal alleen crèche waarin ze niets meekrijgen van wat kerk is. Om hen ook een volwaardige rol te geven binnen de kerkelijke gemeenschap, is er zes keer per jaar Kerk op Schoot.
Ontstaan
Kerk op Schoot in deze vorm is ontstaan binnen de Protestantse Gemeente Oisterwijk c.a. (door Eveline Nieuwenhuijse en ds. Hester Radstake).
Toen Hester predikant werd van deze gemeente, stonden er een stuk of vijf kinderen tussen nul tot vier op de ledenlijst van de gemeente. Met hen wilden we graag iets meer doen dan alleen de crèche. Kerk op Schoot werd al gedaan door de vorige predikant, Wil van Egmond, wij wilden aan dit idee een eigen draai geven. We vonden (en vinden) het belangrijk dat ook de allerkleinste kinderen op een positieve manier in contact komen met ‘kerk’ én daarnaast wilden we jonge ouders een mogelijkheid bieden elkaar te ontmoeten.
Na de eerste bijeenkomst met vier kinderen waren we enthousiast. Toen er bij de volgende bijeenkomst dubbel zo veel kinderen waren en de derde bijeenkomst drie keer zoveel (12-15 gemiddeld momenteel) en er veel positieve reacties kwamen, wisten we dat we hier mee verder wilden gaan! Om de ontwikkelde programma’s te delen met anderen, hebben we een website opgezet. Wij wilden graag ons enthousiasme op deze manier overdragen aan anderen. JOP, jeugdorganisatie van de Protestantse Kerk, wil het concept van Kerk op Schoot nog breder bekend maken in Nederland en ondersteunt Kerk op Schoot hierbij.
We merken dat Kerk op Schoot-programma’s op dit moment door het hele land gebruikt worden, zowel in kerken als op scholen en zorginstellingen.
Kernwaarden
Bijbelverhalen
Tijdens een Kerk op Schoot-viering staat een bijbelverhaal centraal. Wij willen de kinderen op een speelse manier in aanraking laten komen met de Bijbel. Het bijbelverhaal wordt in zes scènes verdeeld: een paar zinnen tekst, een toepasselijk liedje (op een bekende peutermelodie) en een ‘belevingselement’, waarbij we afwisselend verschillende zintuigen aanspreken. Het doel is niet dat de kinderen na afloop het verhaal kennen, maar we merken wel dat zij elementen uit het verhaal herkennen. Zo zingen sommige kinderen thuis de liedjes nog verder, wordt de kerk geassocieerd met dominee Beer, spelen de kinderen nog met de Jona-handpop het verhaal na en praten ze nog na over wat ze gedaan hebben.
Ruimte
Kerk op Schoot-vieringen vinden bij voorkeur in de kerk zelf plaats. Op die manier kunnen de kinderen vertrouwd raken met het kerkgebouw. Voor en na de vieringen kunnen ze ook vragen stellen over alles wat ze zien en bijvoorbeeld het liturgisch centrum of het orgel van dichtbij bekijken. We zitten in een halve kring om de liturgische tafel heen, waarnaast de paaskaars staat.
Liturgie
Op een heel basaal niveau laten we de kinderen ook kennismaken met de liturgie zoals die in een kerkdienst gevierd wordt. We steken de Paaskaars aan, beginnen en eindigen met een gebedje, luisteren naar een verhaal en zingen samen. Voor elk kind is er een gedrukte orde van dienst, waarin de liedjes uitgeschreven staan zodat de ouders mee kunnen zingen, en de liedjes mee naar huis kunnen nemen. In de liturgie staan ook veel plaatjes die het verhaal ondersteunen en die later thuis door de kinderen ingekleurd kunnen worden. We kiezen bewust voor bekende peutermelodieën en niet voor traditionele kerkelijke kinderliedjes zodat alle ouders de liedjes mee kunnen zingen en niet alleen de ouders met een kerkelijke achtergrond.
Gastvrijheid
Iedereen is welkom bij deze laagdrempelige vieringen, kinderen van 0-4 jaar met hun (groot)ouders, broers en zussen, of ze nu actief betrokken zijn bij de kerkelijke gemeente of niet.
De gastvrijheid uit zich ook in de ontmoeting die de kinderen elke viering hebben met dominee Beer,een knuffelbeer met een toga aan. Tijdens een liedje (hallo hallo hallo, welkom bij Kerk op Schoot! hallo hallo hallo, wie ben jij?) maken we kennis met de kinderen. Elk kind krijgt persoonlijk aandacht als we zijn of haar naam vragen en noemen. Wij kozen voor een beer omdat we dat een toegankelijke knuffel vonden voor kleine kinderen, hij kreeg een toga aan omdat de dominee dat ook heeft in de kerk. Het makkelijk mee te zingen liedje dat we telkens herhalen draagt bij aan de herkenbaarheid.
Daarnaast is er na afloop van de viering altijd ruimte voor ontmoeting tussen de ouders en de kinderen met koffie/thee/limonade en iets lekkers.
Beleving – zintuigen
De vieringen zijn erg gericht op beleving. We proberen bij de verschillende scènes te werken met verschillende belevingselementen, waarbij we ernaar streven zoveel mogelijk verschillende zintuigen aan te spreken: horen, zien, voelen, bewegen. Het is de bedoeling dat er voor zowel baby’s als peuters iets te beleven is.
Kindgericht
Doordat we bij elke scène een belevingselement hebben bedacht dat elk kind individueel kan doen, zijn we erg kindgericht. Elk kind is anders en wij vinden het erg belangrijk dat elk kind ook op zijn eigen manier mag en kan reageren: de ene is gelijk heel uitbundig aan het vertellen, de ander zit stilletjes op schoot en is meer kijkend aanwezig. Als een kind erg verlegen is, helpt het soms om niet rechtstreeks met het kind in contact te gaan, maar het belevingselement bij de ouder aan te bieden.
Na de viering
We drukken een orde van dienst met de liedjes en plaatjes zodat de kinderen die mee naar huis kunnen nemen. Bij elke viering proberen we ook iets tastbaars mee te geven dat te maken heeft met de viering van die dag zodat de kinderen er later thuis op terug kunnen komen.