Ga zelf aan de slag met Kerk op Schoot!

U kunt al onze programma’s geheel kosteloos downloaden van onze website. Onderaan elk programma kunt u uw gegevens invullen, wij sturen u dan direct per e-mail het volledige draaiboek van dit programma, inclusief voorbeeld liturgie met verhaal en belevingselementen.

Zelf aan de slag (handleiding)

Basisvragen

Voor je met Kerk op Schoot begint is het goed je een aantal vragen te stellen:

1. Waarom wil je met Kerk op Schoot starten? Wat is je doel?
   Kerk op Schoot is bedoeld voor kinderen in de leeftijd 0-4 die normaal alleen de crèche zien, of niet in de kerk komen. Om hen op een laagdrempelige manier laten kennis maken met de kerk en de gemeenschap. Door Kerk op Schoot kunnen jonge kinderen en jonge ouders elkaar ontmoeten. Dat kunnen mensen van binnen of mensen van buiten de kerkelijke gemeente zijn.
   

2. Wie gaan de viering leiden?
   Het mooist is het als de predikant een rol heeft in de Kerk op Schoot voering. Dit om de kinderen ook de predikant te leren kennen en vice versa. Mocht de predikant niet de hele viering kunnen of willen doen, zou er ook een kleinere rol voor hem of haar weggelegd kunnen worden; bv enkel de gebeden. Het is belangrijk dat mensen die Kerk op Schoot leiden goed kunnen omgaan met de kinderen om de kinderen op een bij hen passende manier aan te spreken.
   

3. Hoeveel kinderen denkt je dat er komen?
   De programma’s zijn gemaakt voor maximaal 20 kinderen, Kerk op Schoot ‘werkt’ ook het beste in kleine groepen kinderen. Dan komen de kernwaarden optimaal tot hun recht. Mochten jullie meer kinderen verwachten is het goed om het programma aan te passen (bijvoorbeeld: niet bij elk kind een belevingselement of beter nog elk belevingselement in meervoud mee hebben zodat het bij verschillende kinderen tegelijk aangeboden kan worden). Let er hierbij wel op dat er voldoende aandacht voor elk individueel kind. Op deze leeftijd zijn kinderen nog niet zo groepsgericht en moeten de activiteiten van dichtbij worden aangeboden.
   

4. In welke ruimte doen jullie de viering en hoe deel je deze ruimte in?
   Het mooist is het als de viering in dezelfde ruimte gehouden wordt als waar ook de kerkdiensten gedaan worden. Er kan dan gebruikgemaakt worden van die ruimte met de liturgische attributen (tafel, paaskaars). Op deze manier leren de kinderen op een speelse manier zich thuis te voelen in de kerkzaal. Overleg met de kerkenraad over Kerk op Schoot. Het mooiste is als de kinderen voor en na de viering vrij kunnen vragen, voelen, rondrennen door de kerk, zodat ze merken dat ze zichzelf mogen zijn in de kerk.
   
5. Worden er verschillende zintuigen aangesproken bij de belevingselementen?
   Denk aan de verschillende elementen: is er iets te voelen? te zien? te horen? te doen/bewegen? Als onze programma’s gebruikt worden, worden alle zintuigen aangesproken. Dit geldt dus vooral als je eigen programma’s maakt of de bestaande programma’s aanpast.

Programma’s

Wij hebben een aantal programma’s ontwikkeld en getest, onder ander: Kerst, Palmpasen, de Ark van Noach, Jona. Af en toe voegen we een nieuw programma toe. Onze ervaring is dat het voor de doelgroep van Kerk op Schoot niet erg is om programma’s te herhalen. Sterker nog, voor deze jonge kinderen is herkenbaarheid erg prettig. Onze programma’s zijn te vinden op deze website.

Stappenplan 1: bij gebruik van onze programma’s

Van te voren:

1. Maak een dominee Beer. Zorg dat deze beer dezelfde kleur toga aanheeft als de predikant op zondag. (NB: je kunt natuurlijk ook een dominee Pop of dominee Konijn of dominee Hond maken)
2. Zoek iemand die de liedjes begeleiden kan of een kinderkoor dat de liedjes kan zingen. De meeste liedjes staan in het boek “Alle liedjes met een hoepeltje erom”. Begeleiding op een echt instrument heeft de voorkeur boven een karaoke-versie van internet aangezien de begeleider dan in kan spelen op de situatie, die met kleine kinderen soms anders loopt dan gepland.
3. Kies een programma. Bekijk of u het programma zo wilt houden in uw gemeente en pas eventueel dingen aan. Houd hierbij constant de kernwaarden in de gaten.
4. Zoek de attributen bij elkaar. Tips hierover staan per programma in de attributenlijst; goedkoop attributen bij elkaar zoeken kan door; ouders te vragen om bepaalde materialen, op marktplaats zoeken, en te shoppen bij bijvoorbeeld Action, Zeeman en Kruidvat.
5. Maak en print de orde van diensten, zorg dat er voor minimaal elk kind een orde van dienst is. Volwassenen vinden het prima om samen te kijken, maar kinderen hebben graag hun eigen boekje. Let op dat er genoeg plaatjes op staan, zodat de kinderen ook echt ervaren dat de orde van dienst ook voor hen is.
6. Stuur de kinderen in de leeftijd 0-4 een persoonlijke uitnodiging (bv met kaarten van deschatkoffer.nl) Je kunt ervoor kiezen om alle kinderen in het ledenbestand uit te nodigen, of de kinderen in de buurt, of de kinderen die in de crèche zitten. Nodig niet teveel kinderen tegelijkertijd uit, zodat het persoonlijke karakter van Kerk op Schoot gewaarborgd blijft.

Op de dag zelf:

7. Wees ruim op tijd aanwezig om alles klaar te zetten. Daarna kun je in alle rust de kinderen en hun ouders/verzorgers begroeten.
8. Zorg dat alle attributen en dominee Beer en de orde van diensten aanwezig zijn
9. Zet de stoelen in de kerkzaal in een halve kring voor de liturgische tafel en zet alle attributen klaar.
10. Zet koffie/thee/limonade en iets lekkers voor na afloop klaar, of laat het doen door een vrijwilliger.
11. Verwelkom de deelnemers en geef ze een liturgie
12. Voer het programma uit. Denk er hierbij aan om in te spelen op de situatie, op de aanwezige kinderen, op de sfeer. Met voornamelijk kinderen van 2-4 kan je op een andere manier het verhaal vertellen dan met voornamelijk kinderen onder de 2. Probeer de kinderen bij het verhaal te betrekken door vragen te stellen op hun eigen niveau (bijvoorbeeld: Maria en Jozef gaan op weg met een ezel. Wat zegt een ezel?)
13. Nodig iedereen uit om nog wat te blijven drinken en eten. Voor de predikant is dit een mooie gelegenheid om wat dieper kennis te maken met gezinnen en voor de gezinnen om kennis te maken met elkaar.

Stappenplan 2: bij het maken van een eigen KoS-viering

1. Kies een bijbelverhaal. Van belang is dat het verhaal niet te moeilijk is, dat het op te delen is in verschillende stukjes en dat er bij elk stukje een belevingselement te bedenken is. Sommige bijbelverhalen zijn natuurlijk meer geschikt dan andere. Bijbelverhalen die tot de verbeelding spreken hebben de voorkeur: kijk eens in een kinderbijbel voor geschikte verhalen!
2. Knip het verhaal in 5 of 6 delen: dit is afhankelijk van het verhaal. Maak de vertelde tekst niet te lang, kinderen van 0-4 kunnen hun aandacht hier niet bij houden.
3. Verzin bij elk stukje een liedje. Wij kiezen er voor om liedjes op bekende peutermelodieën te maken zodat alle ouders de liedjes makkelijk mee kunnen zingen en ze ook bij de kinderen bekend in de oren klinken.
4. Verzin bij elk stukje een ‘belevingsactiviteit’: denk er hierbij aan om alle zintuigen aan bod te laten komen: is er iets te voelen? te zien? te horen? te doen/bewegen?
5. Wat kunnen de kinderen mee naar huis nemen? Om te bevorderen dat de kinderen thuis nog over het verhaal napraten is het leuk om iets tastbaars mee te geven dat past bij het verhaal.
6. Verzin een begin en eind van de viering: een gebedje, een gedichtje, aansteken van een kaars
7. Bedenk wat u wilt na ­­afloop: Alleen drinken en koekje of ook een maaltijd?

Doe vervolgens stap 4-10 van stappenplan 1